Yangın Söndürme

Köpüklü Söndürme Sistemleri

Köpük (FOAM): Foam kimyasal bileşiktir. Basınçlı su ile karıştığında, karışım köpük yapıcıdan tazyikle geçerken hava ile karışır ve kö­püğü meydana getirir. Köpük; yangın yüzeyini battaniye gibi tamamen kaplar, hava ile teması keser, ayrıca soğutma özelliği vardır. Bu nedenle iyi bir söndürücüdür.

Köpük Çeşitleri: * Kimyasal Köpük; Alüminyum sülfat [Al2 (S04)3 - l8 H2 o] ile sodyum bikarbonatın (NaHCO3), “kohesin” bir madde beraberliğinde suda çözülmesi sonunda oluşan köpüktür. Günümüzde pek kullanılmamaktadır. * Protein Esaslı Köpük ; Protein esaslı köpükler kimyasal yollarla hayvansal ve bitkisel artıkların hidrolize edilmesi sonucu elde edilir. İki çeşittir. * Regular protein Esaslı Köpük; Saf hidrolize proteindir. Köpük stabilizatörü, donma noktası düşürücü ve koruyucu maddeden meydana gelmiştir. Hidrokarbon yangınları için iyi bir söndürücüdür. * Fluoro Protein Esaslı Köpük; Regular protein esaslı köpük sıvısına ek olarak fluorokarbon bileşiklerini içerir. Regular proteinli köpükten üstünlüğünü şöyle özetleyebiliriz. Yangını daha çabuk kontrol altına alır. Daha akışkandır. Örtme yeteneği yüksektir. Geri alev almayı önler. Kuru kimyevi tozlarla karıştığında özelliği bozulmaz. Yakıt tankına alttan verilebilme özelliği vardır. Reguler protein esasla köpük sıvısına karıştırılabilir. * Sentetik Köpük; Sentetik deterjan terkibinde olup çabuk köpük yapma yeteneğindedir. Bu itibarla orta ve büyük boyutta kö­pük elde etmek amacı ile kullanılır. Genelde köpük Jeneratörleri ile kullanılırsa 100-1000 misli köpük elde etmek imkanı verir. A tipi yangınlarla, hangarlardaki uçak yangınları için tercih edi­lecek bir söndürücüdür. * Alkole Dayanıklı Köpük (ATC): Reguler proteinli köpük sıvısına metal sabunları (organo metal esterleri) ilave edilerek elde edilen köpüktür. Böyle bir köpük maddesi bilhassa polar solventlerle, al­kol tipi parlayabilen sıvaların yangınlarında iyi bir söndürücüdür, zira hidrokarbonlar suda çözünmediği için normal köpük maddeleri ile söndürülebilir. Ancak polar solventler ise (alkoller, eterler, ketonlar) suda çözündüğü için köpük battaniyesi içindeki suyla ka­rışarak tekrar alev alır. O halde bu tür kimyasal madde yangınlarında mutlaka (ATC) Alkole dayanıklı tip köpük kullanılmalıdır. * AFFF (Aqueous Film Forming Foam): Fluoro karbon bileşikleri ile sentetik köpük sıvılarının bir kombinasyonudur, yangını çok ani söndürür. Hidrokarbonun yüzey gerilimini küçülterek köpük filminin ani olarak yayılmasını sağlar, izolasyon etkisi uzun süre devam eder. Geri alev almayı kesinlikle önler. Köpükte Genel Olarak Aranacak Özellikler: * Köpük hidrolize edilmiş sıvı durumda olmalı, * Köpük maddesinin su ile karışımı % 2 ila % 10 olmalı. * Basınçlı su karışımı sonucu oluşan köpük, yüksek ısıda bozulmamalı, rüzgarda dağılmamalı,kuru kimyevi tozda etkilenmemeli, * Köpük maddesinin (PH) değeri (Asitlik değer) 7-8,8 olmalı, * Su ile karıştığında karışımın en az 15 ka­tı köpük oluşmalı, * En az 10 yıl özelliğini kaybetmemelidir. * Genelde -10 Co ile 50 Co arasında çökelti yapmamalıdır. Köpüklerin Kullanılma Alanları: * Rafineriler, kimya labaratuvarları, kimyasal madde depoları, *Boya ve vernik atölyeleri veya depoları, * Akaryakıt depolama yerleri ve dolum istasyonları * Artık yağların döküldüğü hendekler, * Akaryakıt tankerleri, tanker, kargo ambar­ları, * Hava alanları, uçak hangarları,gibi benzeri yerler sayılabilir. Köpük kullanma alanlarında kullanılacak köpük çeşitlerini ise şöyle şemalaştırabiliriz Köpük Kullanılmaması Gereken Alanlar: *LPG yangınları için uygun söndürücü değil­dir. * Agır yağlara işlenmemelidir. * Elektrik akımını iletir, şartel açıkken işlenmemelidir. * Gıda maddeleri üzerine işlenmemelidir. Gıda maddelerinin nitelikleri bozulur. Köpük İşleme Yöntemleri: *Ara musluğu ile bidondan işleme; Arazöze bağlı 100’lük hortumla yangın mahallinin yakınına gelinir, sonra ara musluğuna konur, ara musluğuna 85’lik döndürücü iştirak rekoru ile bağlanır. Köpük hortumundan bidona ara musluğunun çıkış ucuna 85’lik hortum bağlanır. Suyun basınçlı gelmesi bidondan köpük emilmesine sebep olur. Hortumun ucuna köpük lansı eklenerek yangına işleme yapılır. Bu yöntem küçük yangınlar için kullanılır. *Arazözden Köpük İşlemi: Bu amaçla arazözlerin su sarnıcı yanında birde köpük tankı bulunur. Yangına su işler gibi hortumlar açı­lıp araca bağlanır. Su ve köpük valfları açılır, hortumun ucuna takılan lansla yangına işlenir. Suyun basınçlı geçmesi lans hava deliğinden hava emilmesini sağlar. Böylece bol köpük oluşur. *Köpük Jeneratörü ile Köpük İşleme: 110’luk iştirak rekoru ile köpük Jeneratörüne bağlanır. Suyun basıncı jeneratör pervanelerinin dönmesini sağlar, böylece genişleme yeteneğine sahip köpük bol miktarda hava alabilir. Bilhassa sentetik köpükler büyük ölçüde hacim artırdığından akaryakıt depoları yangınlarında köpük jeneratörü ile köpük işlemek yerinde olur. *Köpük Uygulama Oranı: Köpük A,B,C sınıfı yangınlarda uygulanabilir. Uygulandığı yüzeyin üzerini 10- 15 cm. kalınlığında bir tabaka halinde kaplaması gerekir ki bu durumda yanan yüzey ile havanın temasını keserek yangını söndürür. Köpük uygulaması standart ekipman ile 7-12 Atü’lük su ile yapılmalıdır. Uygulanacak oran ise m²’ye dakikada 8-12 lt. civarında köpük olmalıdır.Bu limitin altındaki oranın yeterli olmayacağı aşikardır. Ancak üst limiti de ek bir yarar sağlamaz. Köpük Depolama Yöntemleri: * Varilde Köpük Depolama; Köpük sıvısı varil veya bidonlarda saklanacak ise zaman zaman çevrilmeli ve sıvının hareketi sağlanma­lıdır. Bu işlem genelde altı ayda bir 1/2 devir şeklinde düşü­nülmelidir. * Köpük Tanklarında Depolama; Tankların içleri muhakkak özel LAK ve DİTÜM ile kaplanmalıdır. Zira uzun süre köpük sıvası tankta kalırsa, havanın nemi tank yüzeyinde korozyona yol açar ve meydana gelen PAS bir çökelti oluşur. Ayrıca depolarda tankların ağzına kadar doldurulması yerinde olur.